کاردرمانی و درمان تیمی آتاکسی در مشهد
آتاکسی چیست؟
آتاکسی نوعی اختلال عصبی است که در اثر آسیب به بخش هایی از مغز رخ می دهد و بر هماهنگی، تعادل و گفتار تأثیر می گذارد. آتاکسی هر بخشی از بدن را ممکن است تحت تأثیر قرار دهد، اما افراد مبتلا به آتاکسی اغلب در موارد زیر مشکلاتی دارند: تعادل و راه رفتن، صحبت كردن و بلع. آتاکسی میتواند در هر سنی بروز کند. این اختلال ماهیتی پیشرونده دارد، به این معنی که با گذشت زمان میتواند بدتر شود. آتاکسی یک نشانه نادر است و خود یک بیماری نیست بلکه نشانهای از اختلالات یا بیمارهای زمینهای دیگری است.
علائم آتاکسی چه هستند؟
آتاکسی می تواند در طول زمان ایجاد شود یا به طور ناگهانی ظاهر شود. آتاکسی نشانه ای از چندین اختلال عصبی است و می تواند علائم ذیل را به همراه داشته باشد:
- هماهنگی ضعیف
- راه رفتن ناپایدار یا با پاهای باز و تلو تلو خوردن
- تعادل ضعیف
- مشکل در انجام کارهای حرکتی ظریف، مانند خوردن، نوشتن یا بستن دکمه های پیراهن
- تغییر در گفتار
- نیستاگموس غیرطبیعی
- مشکل در بلع
- خستگی
- لرزش اندام ها
- حرکات غیر ارادی سریع
- مشکلات بینایی
انواع آتاکسی
انواع آتاکسی بسته به علت آتاکسی و یا اندامی که مبتلا به آتاکسی شده متفاوت است. تشخیص دقیق نوع آتاکسی به ارزیابی دقیق و طرح برنامه درمانی کمک زیادی کند. انواع آتاکسی شامل:
آتاکسی فردریش
در این نوع از آتاکسی علاوه بر تشدید مشکلات حرکتی، فرد از دست رفتن حس و قدرت و سفتی عضلانی را تجربه می کند. هم چنین اغلب بیماران مبتلا به آتاکسی فردریش، کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک دارند که در آن عضله قلبی دچار ضعف می شود. این نوع از آتاکسی رایجترین نوع آتاکسی ژنتیکی است که در اثر آسیب به مخچه، نخاع و اعصاب محیطی رخ می دهد و به طور معمول در سنین 5 تا 15 سالگی ایجاد میشود.
آتاکسی تلانژکتازی
آتاکسی تلانژکتازی جزو بیماری های نادر و پیشرونده ارثی است که نوزادان و کودکان را درگیر می کند و موجب آسیب و تحلیل سیستم های مختلف بدن از جمله مغز و سیستم ایمنی می شود. در صورت درگیر شدن سیستم ایمنی، خطر ابتلا به بیماریهای دیگر نظیر عفونت و تومور سرطانی نیز افزایش می یابد. نام دیگر این نوع از آتاکسی، سندرم لوئیس بار می باشد.
یکی از علائم رایج این نوع آتاکسی، تورم و بزرگ شدن عروق خونی است که به نام تلانژکتازی در چشمها و پوست صورت شناخته میشود. علاوه بر این علائمی نظیر عدم هماهنگی حرکات، نیستاگموس غیر عادی، مشکلات گفتاری و مشکل در راه رفتن در کودکان مبتلا به آتاکسی تلانژکتازی مشهود است.
آتاکسی اپیزودیک
همان طور که از اسم این نوع از آتاکسی پیدا است در آتاکسی اپیزودیک علائم فرد تکرار می شوند، حال ممکن است علائم چندین بار در روز تکرار شوند یا فقط یک یا دو بار در ماه یا سال تکرار شوند. آتاکسی اپیزودیک شامل هفت نوع آتاکسی است که به علت سوء مصرف الکل، دارو، استرس، سایر بیماری ها و استرس بروز می کنند. از جمله علائم این نوع از آتاکسی می توان به سر درد و سرگیجه، مشکلات تعادلی، حالت تهوع و استفراغ، مشکلات حرکتی، مشکلات بینایی و… اشاره کرد. آتاکسی اپیزودیک در هر سنی می تواند بروز کند.
آتاکسی نخاعی مخچهای
آتاکسی نخاعی مخچهای یک آتاکسی ژنتیکی است که براساس ویژگیهایشان به انواع مختلفی تقسیم می شود. در این نوع از آتاکسی، با آسیب به مخچه، بیمار افزون بر مشکل در تعادل و دیگر مشکلات حرکتی، دچار فقدان یا ضعف حسی میشود و در برخی نقص حرکات چشمی نیز دیده می شود. آتاکسی نخاعی مخچهای در هر سنی می تواند بروز کند و پیشرفت این نوع در مقایسه با انواع دیگر آتاکسی کندتر است.
آتاکسی مخچه مادرزادی
آسیب به مخچه در بدو تولد نوزاد می تواند منجر به آتاکسی مخچه مادرزادی شود.
بیماری ویلسون
در بیماری ویلسون به دلیل تجمع مس در مغز و اعضای بدن از جمله کبد، فرد دچار مشکلات عصبی از جمله آتاکسی می شود. تشخیص به موقع این اختلال میتواند به درمان و کنترل سرعت پیشرفت بیماری کمک کند.
آتاکسی حسی
این نوع از آتاکسی به دنبال آسیب به طناب نخاعی و یا سیستم عصبی محیطی بروز می کند. نام دیگر این نوع آتاکسی، آتاکسی پروپریوسپتیو می باشد که در نتیجه آن فرد دچار نقص یا فقدان حس شده و فیدبک دریافتی از سوی مغز نیز کاهش می یابد و فرد نسبت به موقعیت بدنی خود با مشکل مواجه می شود. از جمله علائم این نوع از آتاکسی می توان به راه رفتن با کوبیدن پا به روی زمین، راه رفتن به سختی در نور کم، کاهش حساسیت حسی، ناتوانی در لمس بینی با انگشت با چشمان بسته و… اشاره کرد.
آتاکسی وستیبولار
در این نوع از آتاکسی، سیستم وستیولار که حرکات سر را شناسایی می کند و در حفظ تعادل و موقعیت یابی فضایی دخیل است، دچار مشکل می شود. از جمله علائم آتاکسی وستیبولار می توان به سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ، مشکلات بینایی، تلوتلو خوردن حین راه رفتن و ناتوانی در راه رفتن روی خط مستقیم، مشکل در تعادل استاتیک و داینامیک و… اشاره کرد.
درمان آتاکسی در مشهد
برای بهبود آتاکسی، درمان تیمی در مشهد در اولویت قرار می گیرد. در واقع دارودرمانی در کنار درمان های توان بخشی می تواند به میزان قابل توجهی اثرات ناشی از آتاکسی را به حداقل رساند. به طور کلی درمان های آتاکسی شامل:
دارودرمانی
- آنتی موسکارینیکها؛ برای مشکلات مثانه و بی اختیاری ادرار
- گاباپنتین؛ برای کنترل عضلات چشم و کاهش حرکات غیرارادی چشمی
- شل کننده های عضلانی ازجمله باکلوفن، تیزانیدین و بوتاکس؛ در صورت وجود اسپاسم و سفتی عضلانی
- مسکن ها؛ برای کاهش دردهای عصبی
- بازدارندههای PDE-5؛ برای کاهش مشکلات جنسی فیزیوتراپی – کاردرمانی – گفتاردرمانی
نقش کاردرمانی در بهبود آتاکسی در مشهد
با پیشرفت آتاکسی، علائم بیماری نیز بدتر می شود و از دست دادن کنترل عضلانی که بر فعالیت های روزمره زندگی تأثیر می گذارد منجر به مشکل در راه رفتن، خستگی، گفتار نامفهوم و از دست دادن کنترل حرکتی ظریف می شود. از آنجایی که هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، فرد باید در جهت مدیریت بیماری اقدام کند. مداخلات کاردرمانی برای آتاکسی در مشهد به مدیریت بیماری کمک می کند.
به طور کلی مداخلات کاردرمانی آتاکسی در مشهد شامل:
- تمرینات تقویت عضلانی
- تمرینات کششی
- تمرینات تعادلی
- آموزش استراتژی های ذخیره سازی انرژی و کاهش خستگی
- تمرینات مربوط به راه رفتن
- اصلاح محیط
- آموزش استفاده از وسایل کمکی
- جلوگیری از ضعف عضلانی
خلاصه کلام اینکه
آتاکسی، اختلالی است که با از دست رفتن کنترل حرکات بدن و تعادل همراه است که می تواند بر مشارکت فرد در فعالیت های روزمره خود تاثیر بگذارد. معمولا نشانه یک بیماری زمینه ای است و به خودی خود یک بیماری نیست. متخصصین ما در مشهد با ارائه بروزترین مداخلات کاردرمانی آتاکسی در کنار دارودرمانی سعی دارند تا بهترین درمان آتاکسی در مشهد را فراهم آورند و روند بهبودی این مراجعین را تسریع کنند.
سوالات رایج در مورد کاردرمانی آتاکسی در مشهد
آتاکسی نوعی اختلال عصبی است که در اثر آسیب به بخش هایی از مغز رخ می دهد و بر هماهنگی، تعادل و گفتار تأثیر می گذارد. آتاکسی هر بخشی از بدن را ممکن است تحت تأثیر قرار دهد، اما افراد مبتلا به آتاکسی اغلب در موارد زیر مشکلاتی دارند: تعادل و راه رفتن، صحبت كردن و بلع. آتاکسی میتواند در هر سنی بروز کند. این اختلال ماهیتی پیشرونده دارد، به این معنی که با گذشت زمان میتواند بدتر شود. آتاکسی یک نشانه نادر است و خود یک بیماری نیست بلکه نشانهای از اختلالات یا بیمارهای زمینهای دیگری است.
- هماهنگی ضعیف
- راه رفتن ناپایدار یا با پاهای باز و تلو تلو خوردن
- تعادل ضعیف
- مشکل در انجام کارهای حرکتی ظریف، مانند خوردن، نوشتن یا بستن دکمه های پیراهن
- تغییر در گفتار
- نیستاگموس غیرطبیعی
- مشکل در بلع
- خستگی
- لرزش اندام ها
- حرکات غیر ارادی سریع
- مشکلات بینایی
- دارو درمانی
- کاردرمانی
- گفتاردرمانی
- فیزیوتراپی
- ارتز و پروتز